California Dreaming diğer Romen filmlerine nazaran daha dağınık ve içine girmesi daha zor bir film. Üstelik yönetmenin kimi sekanslarda deneysele varan kamera kullanımı ve olmadık kamera açıları da filmin izlenirliğini azaltıyor. Konu olarak da biçimsel özellikleri gibi diğer Romen filmlerinden ayrışıyor. Hikayesine 2.Dünya Savaşı ile ilgili siyah-beyaz kısımlardan başlayan California Dreaming, daha sonra merkezine NATO’nun Yugoslavya’ya müdahale ettiği dönemi alıyor. Bu dönemde NATO’nun Yugoslavya’ya yapacağı operasyonlarda kullanılmak üzere mühimmat taşıyan Amerikan vagonu Romen bürokrasisine takılıyor ve şehirden geçemiyor. Burada tıkılıp kalan Amerikalılar bir yandan şehirde har vurup harman savururken, öte yandan da şehirden çıkmak için her türlü yolu deniyor.
Geniş bir arka plan yaratarak Amerika’yı ve Amerika’nın politikalarını eleştiren California Dreaming, bunu yaparken de satirik eleştirisini sadece Amerika’yla sınırlı bırakmıyor. Ülkesinin yıllarca dış ülkelerin kendilerini kurtarmasını bekleyen teslimiyetçi politikasına ve güçlünün güçsüzü ezdiği küresel düzene de eleştiri oklarını çeviriyor. Henüz yirmi dokuz yaşında olan bir yönetmenin bu konulara yönelmesi şaşırtıcı olmasa da, yarattığı atmosfer ve derinlikli bakış açısı oldukça şaşırtıcı. Bir yandan siyasi ve eleştirel bir yandan da oldukça insancıl ve hümanist. Özellikle hikayenin Romanya ayağında, tren istasyonun müdürü olan Doiaru’nun geçmişinden kopamayışı, geçmişin travmalarını hala atlatamayışı ve kızıyla bir türlü iletişim kuramayışı oldukça hüzünlü. Onun geçmişten kopamayan, inatçı ve doğrucu yanı filmin finalinde onun sonunu hazırlasa da, bu karakter bir prototipe hiçbir zaman dönüştürülmüyor. İnsancıl yanını sürekli koruyan, Amerikalılara inanmasa da onlarla iletişim kurmaktan çekinmeyen, onlara elinden geldiğince yardımcı olan Doiaru, daha sonra bizzat Amerikalılar tarafından tu kaka ilan ediliyor. Bu ironinin oluşmasında yıllardır uyutulan ve teslimiyetçi bir politika tarafından sindirilen halkında rolü büyük. Klasik bir üçüncü dünya ülkesi vatandaşı gibi Amerikan hayatına büyük özenti içinde olan halk, California Dreaming dinleyerek ülkeyi terk etmeyi düşünen gençler ve bir anlık gafletle yapılan, geri dönüşü olmayan hatalar… Çabuk yükselişler ve ani düşüşler…
Barış Saydam
bar_saydam@hotmail.com
